Notariusz wyjaśnia aspekty prawne notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia, omawia znaczenie poszczególnych zapisów, wskazuje listę niezbędnych informacji i dokumentów, wylicza i pobiera należne podatki, opłaty i taksą notarialną. Czynności notarialne dokonywane są sprawnie i w dogodnym dla klienta terminach. Notariusz Marcin Olszewski w Kutnie świadczy usługi notarialne dotyczące spadków i dziedziczenia, w tym sporządza akty poświadczenia dziedziczenia.
- Czym jest akt poświadczenia dziedziczenia?
- Po co jest akt poświadczenia dziedziczenia?
- Jak wygląda procedura sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia?
- Co jest potrzebne do aktu poświadczenia dziedziczenia? Lista niezbędnych dokumentów
- Kiedy notariusz musi odmówić sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia?
- Podatek od spadków i darowizn a akt poświadczenia dziedziczenia
- Ile kosztuje akt poświadczenia dziedziczenia u notariusza?
Czym jest akt poświadczenia dziedziczenia?
Notarialny akt poświadczenia dziedziczenia jest dokumentem urzędowym sporządzanym przez notariusza, stanowiącym dowód na to, że spadkobierca nabył prawa do spadku. Innymi słowy, jest to dokument stwierdzający fakt nabycia spadku.
Warto zaznaczyć, że obok notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenie istnieje jeszcze możliwość potwierdzenia nabycia spadku w drodze sądowej, poprzez uzyskanie sądowego orzeczenia o nabyciu spadku.
Potwierdzenie nabycia spadku za pomocą aktu notarialnego ma szereg zalet:
- procedura trwa znacznie krócej,
- termin spotkania u notariusza można niemal dowolnie ustalić, dopasowując go do możliwości osób stawiających się w kancelarii,
- notarialny akt poświadczenia dziedziczenia może być wydany przez każdego notariusza, bez względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy
- nie ma potrzeby oczekiwania na uprawomocnienie się orzeczenia sądowego.
Uzyskany u notariusza akt poświadczenia dziedziczenia wywiera takie same skutki prawne, jak prawomocne postanowienie sądu o stwierdzenie nabycia spadku, a jego podważenie może nastąpić tylko po przeprowadzeniu postępowania sądowego.
Potwierdzenie nabycia spadku u notariusza możliwe jest wyłącznie, gdy istnieje zgoda pomiędzy stawającymi w kancelarii. Jeśli zgody nie ma, spadkobiercom pozostaje jedynie złożenie do sądu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku.
Po co jest akt poświadczenia dziedziczenia?
Pomimo tego, że stwierdzenie nabycia spadku nie jest niezbędne do dziedziczenia, bo następuje ono z chwilą śmierci spadkodawcy, jednak jego posiadanie jest niekiedy niezbędne. Takim przypadkiem jest choćby sprzedaż nieruchomości. Jednak nawet gdy odziedziczona nieruchomość nie zmienia swojego właściciela, spadkobierca ma obowiązek ujawnienie swojego prawa w księdze wieczystej. Niedopełnienie obowiązku może się wiązać z karą wymierzoną przez sąd wieczystoksięgowy w wysokości od 500 do 10 000 zł.
Jak wygląda procedura sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia?
Postępowanie przed notariuszem w exwlu uzyskania aktu poświadczenia dziedziczenia składa się z dwóch zasadniczych czynności:
- sporządzenia protokołu dziedziczenia,
- sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia,
- rejestracja aktu poświadczenia dziedziczenia w teleinformatycznym Rejestrze Spadkowym.
Protokół dziedziczenia zawiera dane umożliwiające ustalenie porządku dziedziczenia po spadkodawcy i sporządzany jest przy udziale wszystkich osób zainteresowanych, czyli mogących wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi, jak również tych osób, na rzecz których spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne.
Akt poświadczenia dziedziczenia sporządzany jest przez notariusza pod warunkiem uzyskania zgodnego żądania osób zainteresowanych. Takie żądanie powinno określać w szczególności:
- osoby spadkodawcy,
- tytuły dziedziczenia,
- krąg spadkobierców,
- wysokość przypadających spadkobiercom udziałów w spadku.
W odróżnieniu do sądu, notariusz sporządzający akt poświadczenia dziedziczenia nie jest uprawniony do stwierdzenia dziedziczenia na rzecz innych osób niż wskazane przez stawających.
Co jest potrzebne do aktu poświadczenia dziedziczenia? Lista niezbędnych dokumentów
Stawiając się u notariusza celem sporządzenia notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia należy przedłożyć następujące dokumenty i informacje:
- dane personalne spadkobierców:
- wszystkie imiona, nazwisko, imię ojca, imię matki,
- adres zamieszkania,
- adres do doręczeń, jeśli jest inny niż adres zamieszkania
- dane dowodu tożsamości – numery dowodu osobistego lub paszportu,
- PESEL,
- stan cywilny (panna/kawaler, zamężna/żonaty, rozwiedziona/rozwiedziony, wdowa/wdowiec)
- obywatelstwo
- dane spadkodawcy:
- odpisu aktu zgonu,
- zaświadczenia o numerze PESEL, uzyskane ze zbioru dokumentów meldunkowych urzędu miasta/gminy, wydane na podstawie art. 44 h ust. 2 pkt 1 oraz art. 44 h ust.10 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 roku o ewidencji ludności i dowodach osobistych; należy złożyć wniosek o udostępnienie danych ze zbiorów meldunkowych urzędu miasta/gminy w celu sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia; ewentualnie można okazać dowód osobisty zmarłego z odciętym rogiem lub paszport,
- ostatnie miejsce zamieszkania;
- odpisów aktów stanu cywilnego osób, które powołane są do spadku z ustawy, a więc odpisu aktu małżeństwa, jeśli spadkobiercą jest małżonek, oraz odpisów aktów urodzenia, jeśli majątek dziedziczą dzieci (dla zamężnych dzieci wymagany jest również odpis aktu małżeństwa),
- inne dokumenty wpływające na ustalanie prawa do spadku, np.:
- testament, jeśli został sporządzony własnoręcznie przez osobę zmarłą lub też
- wypis aktu notarialnego testamentu, jeśli został sporządzony przez notariusza.
- numer księgi wieczystej jeśli w skład spadku wchodzi nieruchomość.
Kiedy notariusz musi odmówić sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia?
Notariusz odmówi sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia w następujących przypadkach:
- jeśli podczas sporządzania protokołu dziedziczenia ujawnią się okoliczności wskazujące, że przy jego sporządzeniu nie były obecne wszystkie osoby, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi albo istnieją lub istniały testamenty, które nie zostały otwarte i ogłoszone,
- został już sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia lub zostało wydane sądowe postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku,
- wskutek braku małżonka spadkodawcy i krewnych powołanych do dziedziczenia z ustawy spadek przypada, jako spadkobiercy ustawowemu, gminie albo Skarbowi Państwa,
- spadkodawca w chwili śmierci był cudzoziemcem lub, nie posiadając żadnego obywatelstwa, nie zamieszkiwał w Rzeczypospolitej Polskiej albo w skład spadku wchodzą prawa rzeczowe lub posiadanie nieruchomości położonej za granicą.
Podatek od spadków i darowizn a akt poświadczenia dziedziczenia
Z chwilą śmierci spadkodawcy spadkobierca nabywa spadek i od tej chwili ciążą na nim obowiązki dotyczące majątku, który nabywa. Jednak obowiązek zapłaty podatku z tytułu nabycia majątku po zmarłym powstaje później – dopiero w momencie przyjęcia spadku aktualizuje ten obowiązek. Jeśli więc spadkobierca spadek odrzuci, Oznacza to, że nie powstanie konieczność zapłaty podatku od spadku i darowizn.
Po śmierci spadkodawcy, w przeciągu 6 miesięcy od dowiedzenia się o swoim powołaniu do spadku, spadkobierca ma prawo spadek odrzucić. Jeśli tego nie zrobi, przyjmuje się, że spadek przyjął wprost z upływem okresu 6 miesięcy, a to powoduje pojawienie się obowiązku zapłaty podatku.
Wysokość podatków związanych ze spadkiem regulują przepisy Ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn – dalej Ustawa oposid). W myśl tych przepisów, spadek podlega progresywnemu podatkowi, którego wysokość zależna jest od jego wartości oraz od stopnia pokrewieństwa spadkobiercy ze spadkodawcą.
Ustawa oposid ustanawia 3 grupy podatkowe oraz tzw. grupę „0” :
- I grupa – małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie;
- II grupa – zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych;
- III grupa – inni nabywcy.
- grupa 0 – całkowite zwolnienie z podatku, które obejmuje darowiznę na rzecz małżonka, zstępnego, wstępnego, pasierba, rodzeństwa, ojczyma lub macochy; zwolnienie regulowane jest w Art. 4a Ustawy oposid.
Stawki podatku w przypadku darowizny działki w zależności od przynależności do określonej grupy podatkowej:
| Kwoty nadwyżki w zł | Podatek | |
|---|---|---|
| ponad | do | |
| 1) od nabywców z I grupy | ||
| – | 10 278 | 3% |
| 10 278 | 20 556 | 308 zł 30 gr i 5% nadwyżki ponad 10 278 zł |
| 20 556 | 822 zł 20 gr i 7% nadwyżki ponad 20 556 zł | |
| 2) od nabywców z II grupy | ||
| 10 278 | 7% | |
| 10 278 | 20 556 | 719 zł 50 gr i 9% od nadwyżki ponad 10 278 zł |
| 20 556 | 1644 zł 50 gr i 12% od nadwyżki ponad 20 556 zł | |
| 3) od nabywców z III grupy | ||
| 10 278 | 12% | |
| 10 278 | 20 556 | 1233 zł 40 gr i 16% od nadwyżki ponad 10 278 zł |
| 20 556 | 2877 zł 90 gr i 20% od nadwyżki ponad 20 556 zł |
Warunkiem skorzystania z całkowitego zwolnienia od podatków od spadków jest dokonanie stosownego zgłoszenia, do urzędu skarbowego. Należy tego dokonać w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia.
Ile kosztuje akt poświadczenia dziedziczenia u notariusza?
Opłaty za czynności notarialne podejmowane przez notariusza Marcina Olszewskiego w Kutnie reguluje Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Rozporządzenia określa stawki maksymalne, będące podstawą honorarium notariusza w konkretnej sprawie. Każdorazowo cena wykonanej usługi ustalana jest indywidualnie na podstawie analizy dokumentów konkretnej sprawy.
W przypadku aktu notarialnego poświadczenia dziedziczenia, notariusz pobiera następujące opłaty:
- 100 zł za sporządzenie protokołu dziedziczenia,
- 50 zł za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia,
- 50 zł za sporządzenie oświadczenia o przyjęciu spadku,
- 200 zł za protokół poszukiwania testamentu, jeśli jest to wymagane.
Do kosztu sporządzenia aktu notarialnego należy doliczyć opłatę za wypisy, 6 zł od strony.
Honorarium notariusza obłożone jest 23-procentowym podatkiem PTiU (VAT).
